Faktoring dla branży transportowej – jak działa?
Branża transportowa ma kluczowe znaczenie dla narodowej gospodarki, zapewniając sprawną dystrybucję towarów na rynku krajowym i międzynarodowym. Jednocześnie firmy transportowe muszą zmagać się z ogromną konkurencją, z której korzystają klienci, dyktując ceny i wydłużając terminy płatności. W tej sytuacji korzystanie z takich usług finansowych, jak faktoring, staje się koniecznością.
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2016 roku polska branża transportowa przewiozła 1836,7 mln ton ładunków, czyli o 1,8% więcej niż w 2015 roku. Praca przewozowa wyniosła 385,7 mld tonokilometrów, co oznacza wzrost o 6,9% w ujęciu rocznym. Bezapelacyjnym liderem był tutaj transport samochodowy, który w 2016 roku przewiózł 1546,6 mln ton ładunków (źródło: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/transport-i-lacznosc/transport/przewozy-ladunkow-i-pasazerow-w-2016-roku,11,5.html). To właśnie branża transportowa jest jednym z najważniejszych motorów napędowych naszej gospodarki.
Znaczenie branży transportowej w Polsce
Sektor transportowy wytwarza co roku około 6,6% produktu krajowego brutto (PKB) Polski, co sprawia, że ma bardzo ważne znaczenie dla całej gospodarki. Dane pokazują, że najważniejszy w tej branży jest transport drogowy. To właśnie on przewozi najczęściej ładunki i wykonuje najwięcej pracy przewozowej w tonokilometrach, wyprzedzając znacznie pod tym względem transport morski, lotniczy czy kolejowy. Samochody przewożą coraz więcej ładunków systematycznie już od 2000 roku. O zapotrzebowaniu na tego rodzaju usługi świadczy także wzrost liczby ciężarówek w naszym kraju. O ile w 2013 roku zarejestrowano 21,1 tys. nowych pojazdów użytkowych powyżej 3,5 tony, o tyle w 2016 roku park samochodowy w Polsce powiększył się już o 28,6 tys. nowych ciężarówek (źródło: http://www.pzpm.org.pl/pl/Rynek-motoryzacyjny/Rejestracje-samochody-ciezarowe/Rok-2016/Grudzien-2016r).
Dużym problemem jest wielkość firm transportowych w Polsce. Najczęściej to mali przewoźnicy, którzy średnio zatrudniają 2 pracowników, podczas gdy firmy na przykład z Luksemburga mają średnio 17 kierowców, a z Holandii – 11. Polscy przewoźnicy, również realizujący przewozy do Unii Europejskiej, najczęściej dysponują od 2 do 4 ciężarówek (źródło: http://tlp.org.pl/wp-content/uploads/2017/05/raport_milog_deloitte_pol-1.pdf).
Trudny rynek
Niestety, rynek transportowy jest rynkiem konsumenta, co oznacza, że przewoźnicy muszą konkurować o klienta przede wszystkim ceną (marża netto najczęściej nie przekracza 3%). To szczególnie trudne dla małych firm, które dodatkowo muszą borykać się z bardzo długimi terminami płatności faktur (standard w tej branży to 60 dni, ale coraz częściej zdarzają się także 90-dniowe terminy płatności). Do tego niektórzy kontrahenci wykazują się małą solidnością i dodatkowo przedłużają regulowanie swoich zobowiązań. Jak wyliczył Krajowy Rejestr Długów, obecnie łączna kwota należności wobec polskiego transportu wynosi 160 mln zł. Największymi dłużnikami są firmy z sektora handlowego (46,4 mln zł), inni przewoźnicy (42,2 mln z) i budownictwo (40,1 mln zł). Zatory płatnicze wynoszą średnio 3 miesiące 3 dni.
W rezultacie tych opóźnień same firmy transportowe mają problem z regulowaniem swoich zobowiązań. O ile w lutym 2014 roku łączne zadłużenie polskich przewoźników wynosiło 299,5 mln zł, o tyle już w maju 2017 roku wzrosło do kwoty 664 mln zł. Zadłużone firmy z branży transportowej mają średnio 4 zaległe płatności, a ich należności przekraczają 30 tys. zł (źródło: https://krd.pl/Centrum-prasowe/Raporty/2017/Polski-transport-stoi-w-korku-zatorow-platniczych—sytuacja-finansowa-w-branzy). Nie powinno to dziwić, skoro transportowcy sami nie otrzymują należności od kontrahentów, mają problem z regulowaniem swoich należności, a ich płynność finansowa jest zagrożona. Tymczasem wiele z tych problemów można rozwiązać, korzystając z faktoringu.
Faktoring w transporcie jako zabezpieczenie i wsparcie
Faktoring został właśnie po to wymyślony, aby m.in. pozwolić uniknąć kłopotów z zatorami płatniczymi, a przy okazji jest coraz częściej traktowany także jako nowoczesne źródło finansowania przedsiębiorstw. Ogólna zasada działania faktoringu jest bardzo prosta: przedsiębiorca wystawia fakturę kontrahentowi z odroczonym terminem płatności (na przykład wspomniane wcześniej 60 dni, jak to jest najczęściej w firmach transportowych), a potem sprzedaje fakturę faktorowi, za co natychmiast otrzymuje pieniądze (na przykład 80-90% wartości należności), a resztę po uregulowaniu płatności przez kontrahenta (kwota pomniejszona o prowizję faktora). W ten sposób przedsiębiorca nie musi czekać na należność, nie jest zagrożona jego płynność finansowa, może na bieżąco regulować swoje zobowiązania lub inwestować pieniądze.
Należy podkreślić, że firma transportowa może wybierać pomiędzy różnymi rodzajami faktoringu, dostosowując go do indywidualnych potrzeb. Faktoring bez regresu (pełny) polega na przejęciu przez faktora ryzyka niewypłacalności dłużnika. To idealne rozwiązanie dla tych firm transportowych, które pozyskały nowego kontrahenta, którego nie do końca jeszcze znają. W faktoringu z regresem (niepełny) ryzyko niewypłacalności dłużnika pozostaje przy przedsiębiorcy, co może skończyć się koniecznością zwrócenia pieniędzy firmie faktoringowe. To rozwiązanie najlepiej stosować w przypadku sprawdzonych kontrahentów, z którymi realizowana jest współpraca już od dłuższego czasu. Można także skorzystać z faktoringu mieszanego, w którym faktor przejmuje ryzyko tylko w stosunku do wybranych kontrahentów lub do określonej wysokości wartości faktury.
Wiele firm transportowych z Polski realizuje przewozy dla zagranicznych partnerów. W tym przypadku mogą skorzystać z faktoringu eksportowego. Wtedy najczęściej faktor posiada doświadczenie międzynarodowe, jest w stanie dokładnie prześwietlić zagranicznego kontrahenta i wziąć na siebie ryzyko związane z płatnościami. Interesującą usługą jest także faktoring odwrotny, skierowany do przedsiębiorców, którzy mają do opłacenia faktury z krótkim terminem płatności. Wtedy faktor reguluje płatność za przedsiębiorcę, a ten otrzymuje wydłużony okres uregulowania zobowiązania wobec faktora. W ten sposób można bezpiecznie odroczyć płatność, skutecznie zarządzać płynnością finansową i wykorzystać środki na przykład na inwestycje.
Faktoring – wsparciem biznesu
Faktoring może być również istotny dla przedsiębiorstwa jako wsparcie. Można go traktować jako krótkoterminowe źródło finansowania. Faktoring charakteryzuje się dużą szybkością pozyskania środków, łatwością sterowania poziomem zadłużenia, jest dostępny również dla tych podmiotów, które nie posiadają odpowiedniego zabezpieczenia, aby otrzymać kredyt w banku. Najczęściej stosowana jest tutaj uproszczona analiza sytuacji finansowej faktoranta i jego kontrahenta, gdy w przypadku kredytu analiza jest przeważnie długotrwała i szczegółowa. W faktoringu mamy do czynienia również z łatwiejszym do ustanowienia zabezpieczeniem niż w przypadku kredytu i nie potrzeba do tego wielu dokumentów (najczęściej weksel własny in blanco i cesja wierzytelności z rachunku kontrahenta). Przede wszystkim środki pozyskane dzięki usłudze faktoringu można dowolnie wykorzystać, podczas gdy w przypadku kredytu pieniądze trzeba przeznaczyć na określony w umowie cel.
Koszty faktoringu i korzyści
Na temat faktoringu funkcjonuje wiele mitów i niedomówień, które w rezultacie potrafią zniechęcić przedsiębiorców branży transportowej do korzystania z tej usługi finansowej. Najczęściej powtarzany jest slogan, że faktoring jest drogi. Niektóre osoby dowiadując się, że najpierw otrzymają jednorazowo na przykład 80% wartości faktury, są przekonane, że pozostałe 20% zabiera faktor w ramach kosztów. Przy dzisiejszej konkurencji na rynku faktoringowym taki poziom kosztów to mit. Poza tym, aby twierdzić z przekonaniem, że faktoring jest rzeczywiście drogi, należałoby go najpierw porównać z jakąś inną usługą finansową i wtedy przeanalizować rzeczywiste koszty. Taki punkt odniesienia może stanowić kredyt, jako jeden z najpopularniejszych form zewnętrznego finansowania.
Przede wszystkim przedsiębiorca, zaciągając kredyt obrotowy, musi go zwrócić w określonym okresie. I to właściwie jedyna korzyść. Natomiast faktor, w zależności od zawartej umowy, świadczy także dodatkowe usługi, których koszt normalnie musiałby ponieść przedsiębiorca (na przykład monitorowanie płatności kontrahentów, prowadzenie windykacji niezapłaconych należności, przejęcie ryzyka niewypłacalności kontrahenta itd.). Nie ma tu również kosztów związanych z ustanowieniem hipoteki, która jest często zabezpieczeniem kredytu.
Tak naprawdę w rzeczywistości trudno w prosty sposób porównywać te dwa produkty finansowe, sprowadzając analizę do prostego zestawienia marż i prowizji. Faktoring jest coraz tańszy, a tym samym coraz łatwiej dostępny nawet dla małych firm, ponieważ z jednej strony mamy historycznie niską stawkę WIBOR, która ma duży udział w kosztach faktoringu, a z drugiej – jest bardzo duża konkurencja pomiędzy firmami faktoringowymi. To wszystko sprawia, że koszt finansowania przedsiębiorstwa za pomocą faktoringu zbliża się coraz bardziej do kosztu związanego z zaciągnięciem kredytu. Do tego również należy wziąć pod uwagę wartość dodaną, wynikającą ze współpracy z faktorem w postaci dodatkowych usług, o których już wspominaliśmy. Przedsiębiorstwo korzystające z faktoringu otrzymuje szybciej pieniądze, może szybciej spłacić swoje zobowiązania, a tym samym ma większą szansę wynegocjować korzystne warunki współpracy z kontrahentami, którzy nierzadko są skłonni obniżyć cenę za obietnicę szybszego uregulowania faktury.
Faktoring = korzyść dla firmy
Co by nie powiedzieć o faktoringu, trudno nie zauważyć oczywistych korzyści z tej usługi dla firm transportowych. To doskonały sposób, aby poprawić płynność finansową w branży, która boryka się z dużymi zatorami płatniczymi. Faktoring pozwala również zwiększyć bezpieczeństwo współpracy z kontrahentami, ułatwia rozwój firmy (na przykład zwiększenie floty, nawiązanie nowych kontaktów biznesowych), umożliwia terminowe regulowanie zobowiązań (na przykład wobec kierowców, ZUS itd.), ułatwia zdobycie dodatkowych rabatów za szybsza płatność za paliwo, a przede wszystkim pozwala na otrzymanie środków zaraz po wykonaniu frachtu bez czekania na uregulowanie płatności przez kontrahenta w odroczonym terminie. Jeśli chcesz zapewnić swojej firmie transportowej wszystkie te korzyści, a tym samym zwiększyć konkurencyjność swojego biznesu, skontaktuj się już dziś z doświadczonym doradcą faktoringowym. Specjalista dopasuje usługę faktoringu do Twoich potrzeb.