Opublikowane przezFaktoring to coraz popularniejszy sposób finansowania przedsiębiorstw. Dzięki niemu można szybko pozyskać środki i ograniczyć ryzyko niewypłacalności kontrahenta. W jaki sposób jednak księgować faktoring? To zależy od jego rodzaju.
Do faktoringu przekonuje się coraz więcej przedsiębiorców. W ciągu III kwartałów 2017 roku z faktoringu skorzystało 8,5 tys. firm, czyli o 13,2% więcej niż w analogicznym okresie 2016 roku. W tym czasie faktorzy sfinansowali 6,4 mln faktur (źródło: http://faktoring.pl/2017/10/25/popyt-na-faktoring-stale-rosnie/). Chociaż umowa faktoringu nie została tak naprawdę ściśle uregulowana w polskim prawie, nie oznacza to, że jest nielegalna. Na taką umowę pozwala art. 353 Kodeksu cywilnego, dotyczący swobody zawierania umów. Stąd często umowę faktoringową nazywa się umową nienazwaną.
Faktoring korzysta także z możliwości, jakie daje art. 509 Kodeksu cywilnego – bez zgody dłużnika można przenieść wierzytelność na osobę trzecią, a wraz z wierzytelnością na nabywcę przechodzą wszystkie związane z nią prawa. W umowie faktoringu pojawiają się tak naprawdę trzy podmioty. Sama umowa jest zawierana pomiędzy przedsiębiorcą (faktorantem) a faktorem (wypłaca wynagrodzenie za wierzytelność), ale jest jeszcze dłużnik (podmiot, który nabył towar lub usługę z odroczonym terminem płatności). Należy podkreślić, że z faktoringu można skorzystać wtedy, gdy w umowie z kontrahentem nie ma sprzeciwu na zbycie wierzytelności osobie trzeciej. Na rynku możemy znaleźć różne rodzaje faktoringu.
Faktoring a ryzyko niewypłacalności dłużnika
Zasada działania faktoringu polega na tym, że przedsiębiorca (faktor) wystawia fakturę za sprzedaż towarów lub usług z odroczonym terminem płatności, a następnie sprzedaje tę fakturę faktorowi. Trzeba jednak pamiętać, że taka wierzytelność nie może być przeterminowana, nie może być wymagalna, a do tego musi być bezsporna. Po nabyciu wierzytelności faktor dokonuje przelewu środków na konto przedsiębiorcy (zwykle do 90% wartości faktury), a pozostałą część, potrąconą o wszystkie opłaty, po uregulowaniu płatności przez dłużnika.
Chociaż zasada działania we wszystkich rodzajach tego produktu jest podobna, pojawiają się jednak istotne różnice. W faktoringu pełnym (nazywany też właściwym lub bez regresu) faktor przejmuje w pełni ryzyko niewypłacalności dłużnika w chwili, gdy cedowana jest wierzytelność na podstawie umowy faktoringowej. Inaczej jest w przypadku faktoringu niepełnego (faktoring właściwy, faktoring z regresem). Tutaj ryzyko niewypłacalności dłużnika nie przechodzi na faktora. Brak spłaty wierzytelności przez dłużnika skutkuje regresem wierzytelności wobec faktoranta. To oznacza, że wtedy przedsiębiorca musi oddać pieniądze uzyskane od faktora wraz z opłatami i odsetkami za nieterminową płatność. Na rynku można znaleźć jeszcze jeden typ faktoringu ze względu na stopień przejmowanego ryzyka. Mowa tu o faktoringu mieszanym. W takiej opcji faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika tylko w części określonej w umowie faktoringowej. Natomiast powyżej tej kwoty ryzyko nadal pozostaje przy faktorancie. To rozróżnienie rodzajów faktoringu jest ważne także z punktu widzenia księgowości.
Faktoring od strony księgowej
Faktor faktoringowi nierówny również dla księgowego. To, w jaki sposób ten produkt finansowy zostanie zaksięgowany, zależy od wyboru rodzaju faktoringu. Gdy mamy do czynienia z faktoringiem bez regresu, pod datą przekazania wierzytelności faktorowi księgowy przedsiębiorcy musi wyksięgować tę wierzytelność z księgi rachunkowej. W tym przypadku faktoring jest traktowany jako sprzedaż wierzytelności i zgodnie z art. 42 ust. 3 pieniądze od faktora należy zaliczyć do przychodów finansowych. Zapisujemy wtedy w księdze rachunkowej np. jako: Wn „Pozostałe rachunki” i Ma „Przychody finansowe”, natomiast wyksięgowanie wierzytelności można dokonać zapisem: Wn „Koszty finansowe” i Ma „Rozrachunki z odbiorcami”. Trzeba jeszcze zaksięgować opłaty pobierane od faktora. Najpierw należy zapisać wartość brutto tej opłaty (np. Wn „Rozliczenie zakupu”, Ma „Pozostałe rachunki”), potem naliczony VAT (np. Wn „VAT naliczony i jego rozliczenie”, Ma „Rozliczenie zakupu”) i wartość netto opłaty dla faktora (np. Wn „Koszty finansowe”, Ma „Rozliczenie zakupu”). Gdy faktor przelewa na konto faktoranta zapłatę za wierzytelność z odliczeniem opłaty za usługę faktoringu, można to zaksięgować np. Wn „Rachunek bieżący” i Ma „Rozliczenie zakupu”.
Księgowanie faktoringu z regresem
Nieco inaczej jest w przypadku faktoringu z regresem. Tutaj wierzytelności nie wyksięgowuje się z ksiąg faktoranta, ponieważ ryzyko niewypłacalności kontrahenta pozostaje przy kliencie firmy faktoringowej. W tym przypadku umowa faktoringowa jest ujmowana jako umowa kredytowa. Kwotę od faktora, pomniejszoną o opłaty za faktoring, można ująć np. Wn „rachunek bieżący” i Ma „Pozostałe rachunki”. Dopiero gdy faktor poinformuje faktoranta o uregulowaniu wierzytelności przez dłużnika, przedsiębiorca może wyksięgować należność ze sprzedanej faktury (np. Wn „Pozostałe rachunki”, Ma „Rozrachunki z odbiorcami”). Gdy jednak wierzytelność nie zostanie uregulowana, faktorant musi zwrócić pieniądze faktorowi, co można zapisać np. Wn „Pozostałe rachunki” i Ma „Rachunek bieżący”.
W przypadku faktoringu mieszanego kosztami finansowymi jest ta część wierzytelności, której ryzyko niewypłacalności nie zostało przejęte przez faktora. Można to ująć w księdze rachunkowej np. Wn „Koszty finansowe”, Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.
Wybór formy faktoringu ma znaczenie dla jego księgowania. Bez względu jednak na to, jaka umowa faktoringowa zostanie zwarta, warto pamiętać, że faktoring to przede wszystkim szybki dostęp do pieniędzy, które można wykorzystać na bieżącą działalność. Jeśli chciałbyś pozyskać finansowanie faktoringiem, skontaktuj się z dobrym doradcą finansowym, który pomoże dobrać odpowiednią ofertę dla Twojej firmy.
[wp-stealth-ads rows=”1″]